Arazi değerleme/ arazi ekspertizi nedir, nasıl gerçekleştirilir?
Arazi değerleme/ arazi ekspertizi, arazi'nin değerinin takdir edilmesi işlemidir. Ancak, arazi değerleme yalnız arazi'nin değerinin tespitini içermez, aynı zamanda teknik incelemelerin de yapıldığı bir işlemdir.
Arazi değerleme, ülkemizde SPK (Sermaye Piyasası Kurulu) tarafından yetkilendirilen lisans sahibi Gayrimenkul Değerleme Uzmanları/ Eksperler tarafından yapılmaktadır.
Ülkemizde arazi değerleme işlemi; genellikle bankalar tarafından arazi'nın üzerine ipotek konulmak üzere gerçekleştirilir.
Ancak, arazi'nın peşin para ile satın alınması, mal paylaşımı, hisse değeri tespiti, kira tespiti, maliye teminatı, SGK borç yapılandırması, yabancı ülke vatandaşlarının gayrimenkul alım/satımı ve Türk vatandaşlığına geçiş başvuruları gibi durumlarda arazi'ler için de "Gayrimenkul Değerleme Raporu" talep edilebilmektedir.
Peki Arazi Değerleme/ Arazi Ekspertizi esnasında süreç nasıl işlemektedir?
Değerleme/ ekspertizi yapılacak arazi'nin Tapu Kayıt Bilgi Sistemi (TAKBİS)'i alınır. Alınan TAKBİS üzerinden arazi'nin üzerinde herhangi bir icra/haciz/ipotek, beyan, şerh olup/olmadığına, arazi sahibi ve hisse oranlarına, kısaca arazi'ye ait tüm bilgilere ulaşılır.
Üzerinde bina bulunmayan arazi'lerin herhangi bir mimari projesi olmaması nedeniyle tapu incelemesi yapılmaz.
İlgili belediye'de arazi'ye yönelik olarak imar durumu araştırması yapılır. Yapılan araştırmada arazi'nin yapılaşma şartları ayrıntılı olarak araştırılır.
Sonrasında; ilgili arazi yerinde görülerek, arazi'nin sınırlarının tespiti yapılır ve fotoğrafları alınır.
Piyasa araştırması yapılır ve böylece Gayrimenkul Değerleme Raporu'nun hazırlanması için ön hazırlıklar tamamlanmış olur ve rapor artık yazım aşamasına geçilir.
Tüm yasal durumlar dikkate alınarak rapor hazırlanır. Hazırlanan Gayrimenkul Değerleme raporu sonrasında arazi'nin satılıp/satılamayacağı, yasal ve mevcut değeri belirtilir.
Üzerinde herhangi bir bina bulunan arazi'lerin ilgili tapu dairesi üzerinden binaya ait mimari projesi olup/olmadığı sorgulanır, varsa mimari projesine erişilir.
Üzerinde bina bulunan arazi'lerin ilgili belediye'de bulunan arşiv dosyası incelenir. Bina'ya ait ruhsat, iskan vb. gibi belgeler olup/olmadığı kontrol edilir. Bina'nın üzerinde herhangi bir encümen kararı, mahkeme kararı, yıkım kararı gibi bina için düzenlenmiş olumsuz bir belge/tutanak olup/olmadığına bakılır. Ayrıca, imar durumu araştırması da yapılır.
Sonrasında; ilgili arazi ve üzerindeki bina yerinde görülerek, arazi'nin sınırlarının kesin olarak tespiti ile birlikte binanın metrekare bazında ölçümü yapılır ve fotoğrafları alınır. Mimari projesi bulunuyorsa, projesi ile uyumlu olup/olmadığı kontrol edilir.
Piyasa araştırması yapılır ve böylece Gayrimenkul Değerleme Raporu'nun hazırlanması için ön hazırlıklar tamamlanmış olur ve rapor artık yazım aşamasına geçilir. Rapor yazım aşamasında; arazi üzerindeki yapının değeri, yapı yaklaşık birim maliyetlerinden amortisman da hesaba katılarak hesaplanır, bulunan bina değerine, arsa değeri de ilave edilerek toplam değere ulaşılır.
Tüm yasal durumlar dikkate alınarak rapor hazırlanır. Hazırlanan Gayrimenkul Değerleme raporu sonrasında arazi'nin ve üzerinde yer alan bina'nın satılıp/satılamayacağı, yasal ve mevcut değeri belirtilir.
Gayrimenkul Experi; her türlü gayrimenkul değerlemesinde olduğu gibi Arazi Değerleme/ Arazi Ekspertizi alanında da faaliyet göstermektedir.
Fiyat teklifi almak için, bizimle iletişime geçebilirsiniz.